Van Betlehem na Moab (1)
Ds. Angus Stewart
Rut, die agtste boek van die Bybel, is relatief kort en bestaan net uit vier hoofstukke. Dit is vernoem na 'n vroulike karakter, en Rut kan goedskiks as 'n romantiese boek beskryf word, want dit begin met verskeie tragedies, dit bevat (wat ons sou kon noem) hofmakery wat op die huwelik van Boas en Rut en die geboorte van hulle seun, Obed, uitloop. 'n Baie gelukkige einde!
Teologies beskou, is Rut betekenisvol weens vier belangrike redes wat wyd deur Gods volk erken word.
Eerstens het dit betrekking op ons Here Jesus Christus. Die boek bevat 'n belangrike deel van die stamboom van ons Redder, want Rut was die oumagrootjie van koning Dawid, uit wie se geslag die Messias, na sy menslike natuur, gebore is. Die boek beskryf ook 'n verwant as losser (Boas) wat sy oorlede bloedverwant se vrou, Rut, loskoop. Die vleesgeworde Seun van God koop sy uitverkorenes los deur sy kruis; Hy is ons bloedverwant wat ons geestelik vlees van sy vlees en been van sy gebeente maak.
Tweedens wys hierdie boek heen na die Nuwe Testamentiese tyd van die katolieke of algemene kerk, want Rut is 'n Moabiet, 'n heiden, wat in Israel oorgeplant word. Oor 'n tydperk van meer as 2,000 jaar het miljoene uitverkorenes, gelowige Jode én heidene van oor die hele wêreld, één liggaam in Jesus Christus geword.
Derdens teken hierdie boek merkwaardige gevalle van die voorsieningheid van God. Om hierdie punt uit te brei sou ek al vier hoofstukke van Rut moes opsom, maar u kan die boek self lees om te sien hoe die soewereine wil en hand van Jehova die verskillende karakters lei.
Vierdens is hierdie boek betekenisvol omdat dit voorbeelde gee van die vroomheid van Rut self, van Naomi en van Boas – mense wie deugsaamheid ons gerus self kan nastreef.
Daar is ewewel nog 'n belangrike teologiese en praktiese les uit veral hoofstuk 1 van die boek Rut, wat dikwels ongemerk verbygaan of nie voldoende aandag in preke en geskrifte oor die agtste boek van die Bybel kry nie. Rut is baie belangrik in verband met kerklidmaatskap, kerkverlating en aansluiting by 'n kerk.
Die dispensasionaliste loop dit mis omdat hulle ontken dat Israel in die Ou Testamentiese die kerk van God is (en die kerk die Nuwe Testamentiese Israel). Ander weer is so gefokus op die hofmakery en romanse in Rut dat hulle die onderrig om by die kerk van God aan te sluit, daarin te bly en nooit te verlaat nie, verby kyk.
Ander sien nie hierdie onderrig oor kerklidmaatskap raak nie, omdat hulle nie die kragtige Bybelse en Gereformeerde leer van die kerk, soos ons dit byvoorbeeld in die Nederlandse Geloofsbelydenis 28 vind, ken nie: “Ons glo – aangesien hierdie heilige vergadering 'n versameling is van hulle wat verlos word en daarbuite geen saligheid is nie – dat niemand, wat sy stand en status ook al is, hom in selftevredenheid van hierdie vergadering afsydig mag hou nie; inteendeel, almal is verplig om daarby aan te sluit en hulle daarmee te verenig om die eenheid van die kerk te bewaar deur hulle almal - as lede van een en dieselfde liggaam - aan sy leer en tug te onderwerp, die nek onder die juk van Jesus Christus te buig en volgens die gawes wat God aan elkeen gegee het, die broers in die opbou van hulle geloof te dien. En om dit beter te kan doen, is dit volgens die Woord van God die plig van alle gelowiges om hulle af te skei van hulle wat nie aan die kerk behoort nie, en hulle by dié vergadering aan te sluit, waar God dit ook al gevestig het, selfs al sou regerings en wette van regeerders daarteen wees en daarvoor die dood- of lyfstraf oplê. Daarom handel almal wat hulle van hierdie ware kerk afskei of nie daarby aansluit nie, in stryd met die bevel van God”.
Met die eerste oogopslag vertel Rut 1:1-5 'n eenvoudige menslike verhaal oor 'n familie van vier, 'n man en sy vrou, Eliméleg en Naómi, en hulle twee seuns, Maglon en Giljon (2). Hulle het in die dae van die rigters (1) in die dorp Betlehem in die stam van Juda in Israel gewoon; dit wil sê ná die dood van die oudstes uit die tyd van Josua en voor die regering van koning Saul.
Hongersnood het die beloofde land getref, ook Betlehem en Juda (1). In Betlehem, wat beteken “broodhuis” was daar tekort aan brood. Wat het Eliméleg en sy gesin gedoen? Hy emigreer van Israel met die hongersnood, na Moab (1-2).
Groot teëspoed tref hulle in Moab! Eliméleg sterwe (ons weet nie waaraan nie) en laat Naómi as weduwee en Maglon en Giljon as wese in die vreemde land agter (3).
Later begin dinge beter lyk vir die bedroefde familie. Die twee seuns is getroud. Maglon met Rut en Giljon met Orpa (4).
Die twee huwelike was egter kinderloos en daarop volg nog terugslae. Maglon, die oudste seun sterf, en daarna ook die enigste oorblywende seun, Giljon (5).
Van die vier mense wat Bethlehem verlaat het, bly net Naomi oor. Sy het haar land verlaat en haar man en altwee haar seuns verloor. Mens kan jou goed indink hoe baie trane sy gestort het, trane wat God almal in sy kruik gehou het (Ps. 56:9)!
Naomi het baie beleef in die paar jaar: hongersnood, emigrasie, twee bruilofte en drie begrafnisse. Nou het sy nie 'n man óf kinders nie.
Die drie weduwees, Naómi, Rut en Orpa, was in 'n moeilike, droewige situasie. ʼn Weduwee het dit in daardie dae moeilik gehad, maar vir 'n weduwee in 'n vreemde land, soos Naómi, was dit des te swaarder.
Verhale soos hierdie is nie vir ons onbekend nie. Ons weet van mense wat emigreer, dikwels om finansiële redes soos voedseltekorte of werkloosheid en uit 'n begeerte vir 'n meer voorspoedige lewe in 'n ander land. Vir sommige wat dit gedoen het, het dinge goed uitgewerk, vir ander nie. Hulle sukkel om werk te kry of om werklik in hulle nuwe omgewing te vestig of hulle beleef hartseer in hulle gesinne (hoewel min so erg as Naómi).
Is dit waaroor Rut 1:1-5 gaan. 'n Droewige verhaal van 'n gesin wat hongersnood in Israel ontvlug, vir die meeste net om in 'n begraafplaas in Moab te beland? So ja, kan die predikant miskien 'n bietjie moraliseer oor die probleme en gevare van emigrasie.
Maar is dit werklik die inhoud van die eerste vyf verse van Rut. Gewis nie! Ons sal, DV, hierop terugkom in ʼn volgende artikel in die News.
(Vertaal
deur Nic
Grobler.
Die Bybelvertaling wat gebruik is, is die AOV van 1933/53.)